سه دهه پیش، دولت تازه استقلال یافته اوکراین، به طور خلاصه، سومین قدرت هسته ای بزرگ جهان بود. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق در سال 1991، مسکو هزاران سلاح هسته ای در خاک اوکراین داشت، اما در سال های بعد اوکراین تصمیم به خلع سلاح کامل گرفت.
NPR با اشاره به تاریخچه سلاح های هسته ای در اوکراین گزارش داد: در مقابل، اوکراین، ایالات متحده، بریتانیا و روسیه امنیت اوکراین را بر اساس تفاهم نامه سال 1994 بوداپست تضمین کرده اند.
در حال حاضر موضوع توافق دوباره مورد بحث قرار گرفته است. تخمین اینکه آیا اوکراینی ها تأثیر تصمیم خود را پیش بینی کرده اند یا خیر دشوار است. با این حال، واضح است که اوکراینی‌ها می‌دانستند که ضمانت‌های امنیتی ارائه شده به آنها آن‌طور که انتظار داشتند الزام‌آور نیست و واقعاً قوی نیستند.
اما در آن زمان به او گفته شد که ایالات متحده و قدرت های غربی – حداقل بریتانیا و ایالات متحده – تعهدات سیاسی خود را واقعا جدی می گیرند. این سندی است که در بالاترین سطح به امضای سران کشورها رسیده است. بنابراین، فرض بر این است که اوکراین در مقابل هیچ تهدیدی تنها نخواهد ماند.
پس از امضای قرارداد، طرف اوکراینی با رضایت از امضای آن صحبت کرد. مفاد سند به زبان اوکراینی و روسی به عنوان ضمانت ترجمه شد نه تضمین، و اوکراینی ها معتقد بودند که غرب در کنار آنها خواهد بود یا قطعاً ایالات متحده، انگلیس و چند امضاکننده دیگر. اهداکنندگان در صورت تهدید اوکراین به حمایت آی تی. آنها از آن دفاع خواهند کرد و از آن دفاع خواهند کرد. با این حال، ممنوعیت در یادداشت مشخص نشده است.
این سند یک روش مشاوره ای برای عیب یابی ارائه می دهد و این روش برای اولین بار در 4 مارس 2014 معرفی شد. در آن زمان، دولت اوکراین درخواست کرده بود که امضاکنندگان این یادداشت در پاریس ملاقات کنند. سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه با وجود حضور در پاریس در این نشست شرکت نکرد و در مورد این یادداشت اظهار نظری نکرد. روسیه استدلال کرده است که این سند را با دولت دیگری در اوکراین امضا کرده است، نه یک دولت “غیرقانونی” (که پس از ناآرامی در اوکراین به قدرت رسید).
اوکراین ممکن است دلایل خوبی برای پشیمانی از امضای این سند داشته باشد، اگرچه برخی از توجیهات آن به اندازه کافی آموزنده نیستند. نگهداری از این تسلیحات از نظر اقتصادی و بین المللی به اوکراین گران تمام شد، بنابراین تصمیم آسانی نبود.
اما در محافل عمومی اوکراین، بیانیه ساده‌تر و عمومی‌تر این است: ما سومین سلاح هسته‌ای بزرگ جهان را داشتیم، به خاطر همین کاغذ امضا شده آن را رها کردیم، و حالا ببینید چه اتفاقی افتاده است!
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه روز دوشنبه در یک سخنرانی تلویزیونی گفت که بیانیه اخیر اوکراین در مورد توسعه احتمالی تسلیحات هسته‌ای این کشور غرور توخالی نیست و کی‌یف از فناوری‌های دوران شوروی برای شلیک چنین سلاح‌هایی برخوردار است و سیستم‌هایی نیز وجود دارد.
پوتین گفت: «ما از اظهارات اوکراین مبنی بر اینکه این کشور قصد توسعه سلاح هسته‌ای خود را دارد آگاه هستیم و این اظهارات غرور توخالی نیست.» اوکراین در واقع دارای فناوری هسته ای دوران شوروی و یک سیستم شلیک برای چنین تسلیحاتی، از جمله سامانه موشکی هوانوردی و تاکتیکی Tochka-U است. سیستم هایی که در دوره اول شوروی توسعه یافتند. برد آنها بیش از 100 کیلومتر است، اما آنها همچنین سیستم های برد طولانی را توسعه خواهند داد و این به زمان بیشتری نیاز دارد. سابقه شوروی دارد.
او گفت: “بنابراین، دستیابی اوکراین به تسلیحات هسته ای بسیار آسان تر از برخی کشورهای دیگر خواهد بود – که اکنون نامی از آنها نمی برم و چنین تحقیقاتی را انجام نخواهم داد – به خصوص اگر آنها در زمینه فناوری باشند.” چنین موردی را رد نکنید.
پوتین تاکید کرد که اگر اوکراین به سلاح های کشتار جمعی دست یابد، وضعیت در جهان و اروپا به شدت تغییر خواهد کرد.
پوتین گفت: ما نمی توانیم این تهدید واقعی را نادیده بگیریم. به ویژه، مجدداً تأکید می‌کنم که غربی‌ها می‌توانند به ظهور چنین سلاح‌هایی در اوکراین کمک کنند تا تهدید دیگری برای کشور ما ایجاد کنند.
