راز مهاجرت چین به بازار ایران

چرا ایران برای چینی ها جذاب است؟ به این سوال مرکز پژوهش های اتاق بازرگانی ایران پاسخ داده و در قالب گزارشی سه عامل محرک در روند جدید چین به سمت ایران حائز اهمیت است.

به گزارش دنیای اقتصاد، در این گزارش آمده است که چین نگاه ویژه ای به ایران که دارای منابع عظیم انرژی و موقعیت جغرافیایی ویژه است، دارد به طوری که یکی از اهداف اصلی توسعه اقتصادی در سال 2049 محقق خواهد شد. انرژی ما در این میان بازار مصرف ایران منبع درآمد خوبی برای شرکت های چینی است. از آنجایی که چین به دنبال تغییر اقتصاد خود در استراتژی جدید “دوچرخه” خود و کاهش وابستگی خود به مناطقی مانند آمریکای شمالی و اروپا است، ایران می تواند شریک کلیدی چین در این زمینه باشد.

این گزارش تاکید می کند که تغییر در راه آهن چین و توسعه همکاری با اقتصادهای نوظهور به دلیل تحولاتی است که فضای اقتصاد سیاسی بین المللی را در سال های آینده تغییر خواهد داد. در این فضا، مانند گذشته، جایی برای بهره برداری چین از بازار جهانی و فرصت های آزاد اقتصادی وجود ندارد، بنابراین طبق معمول، جذب سرمایه گذاری صادرات محور و خارجی نمی تواند محرکی برای اقتصاد چین باشد.

در این راستا حزب کمونیست چین قصد دارد از بازار مصرف بزرگ و داخلی به عنوان موتور اقتصاد خود استفاده کند. تا کنون مزیت چین در نیروی انسانی ارزان منجر به خلق ایده هایی مانند «کارخانه جهانی» شده است. با این حال، چینی ها رسما اعلام کرده اند که برنامه های قبلی خود را رها کرده اند و هدف خود را برای دستیابی به رشد اقتصادی در سال 2049 تعیین کرده اند. این هدف تهدیدی جدی برای سه حوزه مالی، انرژی و غذا است و ایران به عنوان یک بازیگر مستقل در عرصه بین‌المللی، پتانسیل همکاری با چین برای رفع نگرانی‌های امنیت انرژی را دارد. اتاق بازرگانی ایران در گزارش خود تاکید کرده است که در صورت لغو تحریم های جهانی، ایران می تواند از فضای جدید ایجاد شده در جهان نهایت استفاده را ببرد.

وزیر امور خارجه در سفر به پکن در 25 دسامبر در مورد اجرای توافق 25 ساله چین و ایران گفتگو کرد. به نظر می رسد این پرونده بخشی از عملیات نقشه برداری ایران در مکان جدیدی باشد که توسط چین ترسیم شده است. ایران در مسیر مشارکت قرار دارد زیرا چین قصد دارد رویای چین را به عنوان مهمترین هدف رئیس جمهور شی جین پینگ در سه برنامه مختلف دنبال کند. این برنامه دارای سه جزء اصلی است و علاوه بر مفهوم “کمربند جاده” شامل برنامه ساخت و ساز چین 2025 و چرخه دوگانه است. ترکیب این سیاست ها همچنین نشان دهنده تلاش چین برای تبدیل شدن به یک کشور توسعه یافته است که بر 9 چالش مختلف غلبه کرده است. برای جلب توجه بیشتر به فضای جدیدی که چین ترسیم کرده است، باید الزامات موفقیت ایران را در نظر گرفت. مهمترین موضوع در این راستا احیای برجام است.

در گزارش اتاق بازرگانی ایران تاکید شده است که گسترش آزادی عمل بین المللی ایران شرط لازم برای بهره مندی کشور از شرایط جدید اقتصاد جهانی است. اگر توافق هسته‌ای بازگردانده شود و قدرت‌های دیپلماسی اقتصادی کشور افزایش یابد، ایران می‌تواند فضای کافی برای مانور در اقتصاد سیاسی بین‌المللی جدید پیدا کند و از مزایای کامل شکاف فزاینده بین دو قدرت بزرگ بهره‌مند شود.

دو سیکل یعنی چی؟

چرخه دوگانه برنامه جدیدی برای تغییر اقتصاد چین است. البته این برنامه رویکردی متفاوت با رویکرد فعلی دولت چین در تنظیم اقتصاد و سیاست گذاری دارد. در طرح قبلی چینی ها تلاش کردند کشور خود را به یک کارخانه بزرگ صنعتی برای توسعه اقتصادی تبدیل کنند. کارخانه ای که با مونتاژ و صادرات محصولات، سود زیادی برای چین به ارمغان آورد. با این حال، تغییر محیط بین المللی و فشار رقبایی مانند ایالات متحده و اتحادیه اروپا، عرصه را بر صادرکنندگان بزرگ چینی تنگ کرده و مسیرهای صادراتی این کشور را متنوع کرده است. ارتقای روابط با اقتصادهای نوظهور و شامل ایران و روسیه در کشورهایی که می توانند به توسعه اقتصادی چین کمک کنند، بخشی از استراتژی چین است. در عین حال، 9 چالش بزرگ پیش روی اقتصاد چین، این کشور را مجبور کرده تا مسیر دیگری را برای رشد اقتصادی خود ترسیم کند. چالش‌های چین برای رشد اقتصادی شامل رشد نابرابر، نوآوری کم، نیاز به اصلاحات اقتصادی گسترده‌تر، بی‌ثباتی در تولید کشاورزی، تفاوت بین توسعه شهری و روستایی، تفاوت در توزیع درآمد، محیط زیست آلوده و کیفیت پایین است. نظم اجتماعی ضعیف است.

در این برنامه اهداف متعددی برای مدیریت و غلبه بر این چالش ها در نظر گرفته شده است. اولین هدف، ایجاد یک اقتصاد مبتنی بر دانش است تا چین در صدر زنجیره ارزش جهانی قرار گیرد. هدف دوم، تقویت تقاضای داخلی برای دستیابی به بهبود چرخه دوگانه است. هدف سوم احیای روستاهاست. به عبارت دیگر، توسعه روستایی و شهری را نباید به عنوان دو فرآیند مجزا، بلکه به عنوان دو فرآیند مکمل نگریست تا اقتصاد شهری و روستایی مکمل یکدیگر باشند و به طور همزمان و هماهنگ توسعه یابند. هدف چهارم افزایش سطح رفاه مردم به ویژه کاهش شکاف طبقاتی شدید است. هدف پنجم رفع نیازهای زیست محیطی به منظور ارتقای رشد اقتصادی با تمرکز ویژه بر این برنامه است. هدف ششم تمرکز بر امنیت ملی و کاهش اتکا به زنجیره های ارزش است. به گفته رهبران چین، اتکای قوی این کشور به زنجیره های ارزش جهانی می تواند تهدیدی جدی برای امنیت ملی چین باشد. برای این منظور، حوزه‌های امنیت غذایی، امنیت انرژی، و امنیت مالی یا تامین مالی به عنوان سه حوزه اصلی امنیت اقتصادی چین برجسته شده‌اند. این از اظهارات یکی از اعضای ارشد و معاون رئیس جمهور حزب کمونیست چین مشهود است. لیوهه، معاون رئیس جمهور چین و مذاکره کننده ارشد در مذاکرات تجاری با ایالات متحده در سازمان تجارت جهانی، که نقشی کلیدی در شکل دادن و اجرای سیاست های اقتصادی این کشور ایفا می کند، شش مولفه بلندمدت را در مقاله طولانی حزب کمونیست تشریح کرد. . . این مولفه ها شامل توسعه توان فناوری چین در حوزه فناوری روز، تقویت سمت عرضه کشور، بهبود خدمات مالی، افزایش شهرنشینی هوشمند، افزایش اشتغال و درآمد و در نهایت ادامه سیاست درهای باز در خارج از کشور است. شامل قرار دادن خواندن این مقاله و بررسی جنبه های مختلف برنامه چین نشان می دهد که چرا چین در حال تغییر مسیر است. در اینجا این سوال مطرح می شود که برنامه تکیه بر توان داخلی با برنامه داخلی تفاوتی ندارد. اما آیا این طرح اقتصادی واقعاً شبیه به تغییر واردات و حمایت از تولید داخلی است؟

دو سیکل چیست؟

این برنامه هم ویژگی های یک مدل خودکفایی معمولی را دارد و هم برخی مسائل متناقض. مثلاً او اصلاً از تجارت آزاد فرار نمی کند و تلاش می کند تجارت خارجی را تقویت کند و حتی می خواهد شرکت های خارجی و سرمایه گذاران بزرگ به چین بیایند. این برنامه تاکید می کند که سیاست درهای باز چین باید ادامه یابد. با این حال، به گفته مقامات آمریکایی، این طرح به دنبال ارائه الگوی جدیدی برای هماهنگ کردن بازار داخلی و اقتصاد سیاسی بین‌المللی جدید ناشی از تنش‌های بین چین و ایالات متحده و تلاش برای متوقف کردن اژدهای سرخ است. بنابراین نباید از این کشور انتظار حمایت بی قید و شرط از تولیدات داخلی و اقدام علیه واردات داشت. در طرح کلی برنامه دو چرخه، نشانه هایی از حمایت صنعت دیده می شود. چینی ها به دنبال اجرای سیاست هایی برای حمایت از بازیگران داخلی و خارجی در پیشبرد سطح فناوری صنایع داخلی در هشت حلقه بزرگ ارزش افزوده جهانی و 10 صنعت مختلف هستند. این برنامه قصد دارد تا اقتصاد چین را تا سال 2035 دوبرابر کند و راه را برای رشد اقتصادی با نرخ رشد متوسط ​​سالانه 5 درصد هموار کند.

چینی ها از 10 صنعت مختلف حمایت کرده اند. در این راستا، کمیسیون توسعه و اصلاحات چین زمینه‌هایی را برای همکاری دولت در سال‌های آینده تحت این برنامه، از جمله نسل بعدی فناوری اطلاعات، بیوتکنولوژی، محصولات صنعتی پیشرفته، مواد جدید، انرژی‌های جدید، برق، اولویت‌بندی خواهد کرد. ، دوستی با محیط زیست. فن آوری و خلاقیت. شمارش دیجیتال

سیاست دیگری که قرار است توسط دولت چین برای تقویت صنایع داخلی اجرا شود، تقویت مصرف است که محرک اصلی رشد اقتصادی این کشور محسوب می شود. در این راستا، وزارت بازرگانی چین به عنوان مهمترین نهاد تنظیم کننده روابط تجاری داخلی و خارجی چین، در برنامه پنج ساله خود بر چرخه دوگانه تمرکز کرده است و در این زمینه مصرف داخلی و کمک به تنوع تجاری است. از نظر عملیاتی، وزارت بازرگانی چین از ابتدای سال 2021 نه تنها محدودیت های خرید خودرو در برخی استان های این کشور را لغو کرده است، بلکه مشوق هایی را برای شهروندان برای خرید خودرو در نظر گرفته است. اقدامی که به وضوح برای تشویق مصرف و تحریک تقاضا انجام می شود. از دیگر اقدامات این وزارتخانه، ایجاد انگیزه‌های جدید برای سرمایه‌گذاران خارجی برای سرمایه‌گذاری در شرکت‌های چینی فعال در بخش بالای زنجیره ارزش است تا این شرکت‌ها بتوانند توانایی‌های خود را برای توسعه محصولات نوآورانه افزایش دهند. علاوه بر این، چند وزارتخانه چین اخیراً در برنامه چهاردهم توسعه، مشوق هایی را برای شرکت های کوچک و متوسط ​​چینی فعال در صنایع با اولویت و اولویت قائل شده اند.

نقشه های جدید ایران در سال 2049

گزارش اتاق بازرگانی ایران نسبت به وابستگی ایران به چین در برخی مسائل هشدار داده است. با این حال، او توصیه کرد که ایران از تنش بین دو قطب قدرت جهانی نهایت استفاده را ببرد. از سرگیری تحریم ها و لغو تحریم ها در این راستا گام مهمی برای غلبه بر فشارهای آمریکاست. اما از آنجایی که چین چنین امکانی را ندارد، ناگزیر به دنبال تقویت روابط با کشورهای نوظهور و متوسط ​​است. بر اساس گزارش بازوی تحقیقاتی اتاق بازرگانی ایران، آمریکا قصد دارد از دو طریق تحریم های گسترده ای را علیه چین اعمال کند. اولین مورد محدودیت تدریجی چین برای دسترسی به بازارهای غربی به ویژه ایالات متحده است که با جنگ تجاری دوران ترامپ بین دو کشور و اعمال تحریم های مختلف آغاز شد. این رویکرد با تاکتیک های مختلف در دوران ریاست جمهوری بایدن ادامه یافت. نوع دوم بر تامین امنیت شرکت های بزرگ چینی و دور نگه داشتن آنها از رقابت با شرکت های غربی تمرکز دارد. این رویکرد در حال حاضر بر شرکت‌های چینی فناوری اطلاعات متمرکز است و به طور خاص با هدف بیرون راندن چین از بازار فناوری 5G در غرب است.

در سال های اخیر، مهم ترین شرکت در این بخش، هوآوی، به تدریج از بازار ایالات متحده و طیف رو به رشد کشورهای غربی بیرون رانده شده است. در چنین فضایی، چین باید ابتدا طیف متنوعی از کشورهای در حال توسعه و بازارهای نوظهور را برای صادرات محصولات صنعتی خود بیابد که ایران یکی از بازارهای میانی و مهم شرکت هایش است. از سوی دیگر موضوع امنیت نفت و انرژی کشور می تواند از طریق ایران به عنوان اولویت اصلی تامین شود.

در نهایت، با افزایش تنش بین دو بلوک قدرت و ثروت در اقتصاد سیاسی بین‌المللی، فضای منطقه قطبی‌تر می‌شود. در چنین سناریویی، کشورهای طبقه متوسط ​​مانند ایران برای حفظ موقعیت خود در بین دو قدرت باید با فشار قابل توجهی مواجه شوند. به عبارت دیگر قرار گرفتن در مدار چین یا آمریکا و ماهواره شدن یکی از تهدیداتی است که طیف وسیعی از کشورهای در حال توسعه را به جلو خواهد برد.

تحریم ها مهمترین عامل در محدودسازی استقلال بین المللی کشور در دهه های اخیر بوده است. با توجه به اینکه ایران در معرض تحریم است و بخش خصوصی و دولتی قادر به اتصال به مرکز اقتصاد جهانی نیستند، وابستگی فزاینده به چین دور از انتظار نیست.