عباس عبدی در روزنامه اعتماد نوشت: اکنون سوال این است که آیا موضع ایران در قبال جنگ اوکراین نشان دهنده استقلال این کشور است؟ پاسخ کوتاه من منفی است! این بدان معنا نیست که من باید باور کنم که باید این حمله را محکوم کنیم یا باید سکوت کنیم. این یک بحث دیگر است.
آزادی یعنی اینکه ما گزینه های دیگری داشتیم که انتخاب نکردیم یا تنها گزینه ما بود؟ ما در حمله شوروی به افغانستان علیه روسها موضع گرفتیم و سال بعد با غرب در تحریم المپیک مسکو شرکت کردیم.
ما به راحتی نتوانستیم این مسابقات را تحریم کنیم، اما بین دو گزینه تحریم را انتخاب کردیم. با اینکه در تقابل با آمریکا بودیم و بعدها جنگ شد و این موضع برای ایران هزینه داشت، اما بازتاب سیاسی را در درون خود دیدیم و اعتماد مردم و حضور موثر آنها را در خط مقدم دیدیم.
با توجه به موضع اوکراین در قبال جنگ، به نظر می رسد ایران طوری رفتار کرده که گویی چاره دیگری نداشته و مشکل همین است. در تهاجم اول و دوم آمریکا به عراق، ما در واقع بیشترین سود را از آن حملات بردیم، اما هرگز از آنها حمایت نکردیم. در مورد حمله به افغانستان هم همینطور است.
ممکن است بگویند چون آمریکا متجاوز بود و البته نباید توجیه کرد، اما نباید فراموش کرد که این حملات دو دشمن ایران در شرق و غرب در آن زمان به دولت های نسبتاً متحد و دوست تبدیل شد. برای اشتباهات زیر که تبدیل به امتیازات متقابل شد، اما در همه این موارد ایران در تصمیم گیری استقلال نشان داده است.
اما در اوکراین اینطور نیست. شاید درست نباشد که دولت آن را محکوم کند، زیرا به نفع ایران نیست، اما این شیوه صحبت تلفنی و موضع گیری رسانه های دولتی نشان دهنده استقلال سیاسی و رسانه ای کشور نیست. حتی اگر ایران بخواهد از این اقدام حمایت کند، باید نشان دهد که عمداً گزینه‌های احتمالی را حمایت کرده و می‌توانست گزینه‌های دیگری نیز داشته باشد.
چرا ما در چنین شرایطی هستیم؟ به همین دلیل است که رئیس جمهور اوکراین در مقایسه با روسیه به غرب اعتماد نداشت و در مقایسه با غرب نباید به روسیه یا چین اعتماد کند. کشورهایی که به دنبال منافع خود هستند، اخلاقیات و حتی تعهدات بین المللی نسبت به منافع پشت سر آنها گذاشته خواهد شد. این درس جنگ اوکراین است، اگر آن را بگیریم. آزادی منبع قدرت است. آن را باید در بهبود روابط داخلی جستجو کرد.
